Koyunculukta kayıt tutma
Koyunculukta kayıt tutma
9.1. Genel ilkeler
9.2. Kayıtlar
9.3. Kaynakça
9.1. Genel ilkeler
[Konu Başlığı] [Sonraki Konu]
Koyunların verim denetimleri ile saptanan verimlerin yazılması ve soy izlenmesi için özel defterler yada kartlar düzenlenir. Günümüzde defter tutma yerine, daha çok kart sistemi uygulanır. Kart sisteminde her koyuna özgü bilgilerin aranıp bulunması (ölen, damızlık dışı bırakılan ya da başka bir yere satılan koyunlara ait kartlar) defter sistemine göre daha kolaydır.
Koyun yetiştirmenin amacı ve düzeyine göre çeşitli kartlar ya da defterler düzenlenir. Ancak üzerinde durulması gerekli nokta tutulan kayıtların gereksinmeyi karşılayabilmesidir.
Hangi amaçla tutulursa tutulsun, gerek defter sistemi gerekse kart sistemi düzenlenir ve işlenirken kimi genel ortak ilkeler vardır. Bunların başlıcaları şunlar olabilir:
Kartlar bir üretim yılı ya da bir damızlık dönemini içine alacak kapsam da, genişlikle düzenlenmelidir. Örneğin süt verim denetim kartı koyunun bir üretim yılı içinde ya da damızlıkta tutulduğu sürece laktasyonlarına ait verimleri işleyebilecek genişlikte olmalıdır.
Kartlar basit olarak düzenlenmelidir. Kartların işlenmesi genellikle teknisyenler ya da usta bakıcı tarafından yapılır. Bu nedenle kartlar da saptanması gereken ölçüler, onların anlayacağı düzeyde olmalıdır.
Kartlar bir örnek olmalıdır. Örneğin çeşitli amaçla tutulmuş kartlarda koyunların kimlikleri aynı sırayla belirtilmelidir.
Kardan düzgün ve okunaklı bir şekilde işlenmelidir.
Yetiştirmenin amacına göre çeşitli kartlar düzenlenir. Burada örnekleri verilecek kartlar özellikle damızlık işletmeleri için örnek olarak alınabilir. Üretim işletmelerinde daha basitleri düşünülmelidir.
9.2. Kayıtlar
[Konu Başlığı] [Önceki Konu] [Sonraki Konu]
Damızlık koyun işletmelerinde tutulan başlıca kayıtlar şunlardır;
Aşım kartı : Aşım ya da koç katımında kullanılan koçun hangi dişileri aştığını. kaç defa aştığını, koyunların kuzulama tarihlerini ve yavru sayılarını ve sonuçlarını kayıt etmeğe yarayan bir karttır. Bu karttan yararlanarak koyunların döl verim düzeyleri saptanır. Kartta aşım yapan koçun kulak numarası, ırkı, yaşı yada doğum tarihi, aşım yılı ve şekli, aşım başlangıç tarihi ve sonu işaretlenir.
Süt verim denetim kartı : Deneme sağımlarında saptanan süt verimleri kayıt edilir. Bu kayıtlardan yararlanarak laktasyon süt verimi ya da sağılan süt verimleriyle laktasyon süreleri saptanır. Süt verim denetim kartında koyunların numarası, ırkı, yaşı ya da doğum tarihi, ikizlik durumu, ana ve baba numarası gibi koyuna ait özellikler yazılır.
Damızlık koç kartı : Damızlık kartlarında damızlığa ayrılmış olan koçların doğumdan itibaren canlı ağırlık artışları ve diğer ölçütleri, döl verim sonuçları, koyunun yapağı verimiyle ilgili özellikleri kayıt edilir. Bu şekilde damızlık olarak değerlendirilecek koyunların verim özellikleri bir kartta görülebilir. Ayrıca ana-babalarına ait verim düzeyleri ve numaralar da gözlemlenir. Damızlık koç kartında koçun kulak numarası, ırkı, doğum tarihi ya da yaşı, ikizlik durumu gibi özellikleri yazılır.
Pedigri (Soy Kütüğü) kartı : Soy kütüğü kartlarında damızlığa ayrılmış koyunların kendi verimleri, bunlara ek olarak 1., 2.,3. kuşak öncesi atalarının verimleri toplu olarak bulunur. Bu kartlardan özellikle koyun ve koçlara ait bilgiler yeterli değilse yararlanılır.
Bu kart sistemlerinden hangisinin uygulanacağı, yetiştirme durumu ve koyun ırkına göre kararlaştırılır. Özellikle ıslahı birinci derecede ele alan kamu yetiştirme kurumları bu konulan dikkatle ele alır ve yürütür.
koyunculukta sürü yönetimi ve kayıt tutma – koyunculukta-suru-yonetimi-ve-kayit-tutma
koyunculukta soy kütüğü kartı örneği – koyunculukta-soy-kutugu-karti-ornegi
koyunculukta tutulan kayıtlar – koyunculukta-tutulan-kayitlar
koyunculukta pedigri – koyunculukta-pedigri
Koyunculukta soy kütüğü – koyunculukta-soy-kutugu
akademik kart tutma sistemi – akademik-kart-tutma-sistemi
koyun soy kütüğü kartı – koyun-soy-kutugu-karti
koyunlarda kayıt tutma – koyunlarda-kayit-tutma
koyun tutma – koyun-tutma
KOYUNCULUKTA KAYIT TUTMA – koyunculukta-kayit-tutma
pedigri kayıt koyun – pedigri-kayit-koyun
koyunculukta eğitim konuları – koyunculukta-egitim-konulari
koyunculuk veri kaydı tutma – koyunculuk-veri-kaydi-tutma
keçilerde kayıt tutma – kecilerde-kayit-tutma
