akbaba
Akbaba, Ciconiiformes takımının Cathartidae familyasını ve Falconiformes takımın Accipitridae familyasının Aegypiinae alt familyasını oluşturan iri, leş yiyen kuşların ortak adıdır. Akbaba terimi belirli bir taksonomik grubu karşılamaz.
Özellikleri
Akbabaların başları çıplak kursakları büyüktür. Yürümeye ve leşleri tutup kaldırmaya uyum sağlamış olan ayakları iri ama güçsüz, tırnaklarıysa yassıdır. Gagaları genellikle eti ve deriyi koparabilecek kadar güçlü ve kalındır. Görme duyusu bütün türlerde, duyma duyusu ise hindi akbabasında gelişmiştir.
Dağılımı
Akbabalar Avustralya ve Okyanus Adaları dışında bütün ılıman ve tropik bölgelere dağılmıştır.
Beslenme
Çoğunun besin seçme alışkanlığı olmadığından genellikle leş, çöp, dışkı, ara sırada canlı hayvan gibi ne bulurlarsa yerler. Yalnızca bazı türleri kaplumbağa kuzu gibi savunmasız hayvanlara saldırır.
Yaşam şekli
Akbabalar uzun ve geniş kanatları üstünde zarif bir biçimde dönerek saatlerce havada kalabilirler. İçlerinde biri ölü yada can çekişen bir hayvan bulduğunda öbürleri de kilometrelerce uzaktan uçarak gelir.
Besini paylaşırken gövdesi daha büyük ve gagası daha güçlü olana öncelik tanıyan topluluk düzenine sıkı sıkıya bağlı kalırlar. Akbabalar genellikle kümeler halinde tünedikleri ve yuva yaptıkları sarp kayaların ve yüksek ağaçların tepesinde yada yerde yaşayabilirler. Dişisi bir yada iki yumurta yumurtlar ve 7-8 hafta boyun kuluçkaya yatar.
Eskidünya akbabalarının avlarını kolayca yakalamaya elverişli kartalınkine benzer kıvrık pençeleri vardır. Yeni dünya akbabaları ise ses organları olmadığından bağıramazlar.
Amerika kara akbabası
Kuzey ve Güney Amerika’nın tropik ve astropik bölgelerinde yaşadığı halde sık sık ılıman bölgelerin içlerine kadar girer. Çok kısa bir kuyruğu kısa kanatları çıplak kara bir başı ve tüylü bir boynu olan yaklaşık 60 cm uzunluğunda bodur kara bir kuştur.
Kral Akbaba
Parlak renkli, başı ve boynu kırmızı ve mavimsi, gözleri kırmızı halkalı, sırtının üstü sarı altı beyaz yakası gridir. Kanat açıklığı yaklaşık 1,7 m gövde uzunluğu da yaklaşık 70 cm’dir. Güney Meksika’dan Arjantin’e kadar olan bölgelerde bulunan kral akbabalar yağmur ormanları üzerinde kümeler halinde dönerler.
Kızıl Akbaba
Güney Avrupa ve Kuzey Afrika’dan Hindistan’a uzanan geniş bir alanda yaşar.Örtü tüyleri kızıl kahverengi, telekleri karadır. Çıplak gibi görünen beyaz renkli başıyla, boynu küçük tüylerle kaplı olan kızıl akbabanın kabarık tüylerden oluşan beyaz bir yakası vardır. Çoğunlukla kayalık bölgelerde yaşar ve yuvasını kayalıklara yapar. Türkiye’nin her bölgesinde dağlık yörelerde görülse de batı bölgelerinde daha az sayıda bulunur.
Kara Akbaba
Güney Avrupa’dan Çin’e kadar uzanan bölgede yaşar. Eski dünya akbabalarının en irisi ve uçan kuşların en ağırlarından biri olan kara akbabanın uzunluğu 100-110 cm, kanat açıklığı 250-295 cm ve ağırlığı 7,5-12,5 kg arasıdır. Dağlık yörelerde yaşar ve tüyleri karaya daha yakın koyu kahverengidir. Boynu tamamen tüysüzdür.
Mısır Akbabası
Güney Avrupa Orta Doğu Hindistan Kuzey ve Doğu Afrika’da yaşar. Tüyleri ve kuyruk lekeleri kara, tüysüz başının derisi ise sarıdır. Yalnız dağlık bölgelerde değil yakınlarda yuva yapmasına elverişli kayalıklar olduğu sürece açık arazide de görülür. Türkiye’deki en yaygın tür olan Mısır Akbabası her bölgede görülür.
