Rabies (Kuduz)
Rabies (Kuduz)
Hastalıktan tamamen kurtulabilmek için sahipli ve sahipsiz tüm hayvanların aşılanması gerekir.
Hastalık etkeni nedir ?
Hastalık etkeni rhabdovirüsdür. Davranış değişikliği, ilerleyen zamanda felç oluşan ve bütün sıcakkanlı hayvanlarda ölümle sonuçlanan viral bir hastalıktır. Virüs dış ortamda çok kısa bir sürede ölür. Güneş ışığı, dejenfektanlar ve ısıya karşı cok dayanıksızdır.
Hastalık nasıl bulaşır ?
Kuduzda bulaşma hasta köpeğin ısırması veya tırmalaması ile olur. Sağlam deriye bulaşan salya kuduza sebep olmaz. Ancak deri üzerinde yara ve berelere salya bulaşırsa mümkündür.
Hastalık nasıl gelişir ?
Kuduzda kuluçka süresi ısırılan bölgeye (beyine yakınlıkla doğru orantılıdır), bulaşan virüsün miktarına, virüsün hastalık yapma kabiliyetine bağlıdır. Virüs vücuda girdikten sonra dolaşım sistemine geçer ve periferal sinirler yoluyla merkezi sinir sistemine ulaşır. Burada çoğaldıktan sonra beyine ulaşır ve oradanda tükrük bezlerine geçer. Asıl hastalığı bulaştırma özelliğide bu evreden sonra başlar.
Hastalığın virüs alındıktan sonra 3 hafta ile en fazla 6 ay arasında ortaya çıktığı düşünülmektedir.
Hastalığın belirtileri nelerdir?
1. Dönem
Genelde 2-3 gün bazende sadece bir kaç saat sürebilir. Huzursuzluk, hayali nesnelere havlama, en küçük tahrikte bağırmaya başlama, göz bebeklerinde genişleme, göz kapakları ve göz reflexinde yavaşlama, vücut ısısında hafif bir artış.
2. Dönem
Genelde 1-7 gün sürer. Ses ve ışık uyarılarına karşı giderek artan bir tepki vardır. Işıktan korkma, huzursuzluk, sıra dışı cisimleri yeme, saldırganlık (Canlı veya cansız nesnelere) olabilir, kendi kendini yaralama olabilir, kaslarda koordinasyon bozukluğu, nöbetler.
3.Dönem
Genelde klinik işaretlerden 2-10 gün sonra başlar ve 2-4 gün sürer. Sesin tonunda değişim, yutma güçlüğü, üçüncü göz kapağının aşırı büyümesi, çene aşağı sarkar ve köpek çenesini kapatamaz,
salya akışı oldukça artar, kafa ve boyunda felçler oluşur ve hemen sonrasında ölüm şekillenir.
Nasıl önlem alabiliriz?
Hastalıktan tamamen kurtulabilmek için sahipli ve sahipsiz tüm hayvanların aşılanması gerekir. Kuduz şüphesi ile bakılan hayvanlar karantinaya alınarak gözlemlenmelidir.
Kuduz şüpheli bir hayvan tarafından saldırıya uğrayan insanın hemen yapması gereken şeyler şunlardır:
- Isırılan bölge hemen dezenfektanlar veya sabunla temizlenmelidir.
- Eğer saldırıya uğrayan kedi veya köpeğiniz ise veteriner hekiminize giderek kontrol ettirin ve gerekirse tekrar aşılatın.
- Saldırıya uğrayan sizseniz ve saldıran hayvanı hiç tanımıyorsanız ve karantina için bulma şansınız yoksa doktorunuzla konuşarak aşıya başlayın.
- Eğer mümkünse saldıran hayvanı bularak yetkililere haber veriniz. Saldıran hayvan karantinaya alınarak 10 gün kontrol edilecek ve eğer kuduz değilse size haber verilecektir. Bu durumda aşı olmayı kesebilirsiniz. Ancak hayvan bulunamıyorsa veya karantina sonucunda kuduz tespit edilmişşe aşılamaya devam etmelisiniz.
Sonuç
Hastalığın ortadan tamamen kaldırılabilmesi için tüm sokak hayvanlarının kısırlaştırılması (kontrolsuz üremeyi önlemek açısından) ve aşılanması gerekmektedir.
Lütfen, bu konuda yapılan çalışmalara DESTEK veriniz. Bu hem kendi sağlığımız hemde toplum ve çevre sağlığı açısından çok önemlidir.
