Tavşan Irkları
TAVŞAN IRKLARI
Genellikle tüylerinin uzun ya da kısa oluşuna, verim yönlerine ve vücut büyüklüklerine göre tavşan ırkları 3 şekilde sınıflandırılmaktadır.
A) Tüylerinin uzunluğuna göre
1- Normal tüylü tavşanlar (Havana, Alaska ).
2- Uzun tüylü tavşanlar (Ankara ve Tilki tavşanı ).
3- Kısa tüylü tavşanlar (Rex tavşanları ).
B) Verim yönlerine göre
1- Et tavşanları (Yeni Zelanda,Kaliforniya, Şinşilla).
2- Et tavşanları (Rex tavşanları ).
3- Yün tavşanları (Ankara ).
C) Vücut büyüklüklerine göre
1- Büyük boy tavşanlar (Alman Dev Alacası ).
2- Orta boy tavşanlar (Viyana, Yeni Zelanda ).
3- Küçük boy tavşanlar (Hollanda, Küçük Şinşilla ).
Tavşan yetiştiriciliğine başlamak isteyenler, hangi ırklarla işe girişmeleri gerektiğine karar verebilmeleri için tavşan ırkları konusunda genel bilgi sahibi olmaları gerekir. Ülkemizde yetiştirilen tavşan ırklarının sayısı 3-5 kadardır. Bu ırklardan en yaygın olanı Beyaz Yeni Zelanda tavşanıdır.
Yeni Zelanda Tavşanı
Amerika’da et yönünde geliştirilmiş bir ırktır. Beyaz ve kırmızı olmak üzere iki tipi vardır. Her ikisi de orta büyüklükteki ırklardandır. Beyaz Yeni Zelanda dünyada ve Türkiye’de yaygındır. Beyaz tip vücut büyüklüğü bakımından kırmızı tipe benzerlik gösterir. Beyaz tipte vücut yapısı daha sağlam, sırt ve butlarda kas gelişimi iyi, vücut dolgun, arka kısım geniş ve yuvarlaktır. Bacaklar kısa ve kuvvetli kemiklidir. Baş geniş ve kısa olup vücutla iyi bir uyum gösterir. Kulaklar uzun değildir ve tüylüdür. Gözler kırmızı renklidir. Ergin canlı ağırlık erkeklerde 4-5 kg, dişilerde 4.5-5.5 kg’dır. Postu istenen renge boyanabilir ve et verimine uygundur.
Kırmızı Yeni Zelanda tavşanında bacaklar orta uzunlukta olup iri kemikli değildir. Arka kısım geniş, göğüs dolgun, kulaklar dik vücutla uyumlu, etli ve tüylüdür. Canlı ağırlık ortalama 4 kg’dır. Bütün vücut kırmızı, gözler kahverengi, tırnaklar koyu renklidir.
Kaliforniya Tavşanı
Birleşik Amerika’nın Kaliforniya kentinde et ve post verimi yönünde geliştirilmiş yeni ırklardan biridir. Etçi bir tavşandır. Vücut dolgun, omuzlar, butlar ve sırtta kas gelişimi kuvvetlidir. Baş kısa ve kulaklar diktir. Tüyler orta uzunlukta ve çok sıktır.
Tablo 1: Çeşitli tavşan ırklarının ağırlıkları ve ilk olarak yetiştirildikleri yerler.
| Canlı ağırlık(kg) | İlk yetiştirildiği yer | |
| En az | Normal |
|
Büyük Irklar |
|
|
|
Gri Dev tavşanı | 5.50 | 7.00 | Belçika |
Beyaz Dev tavşanı | 5.00 | 6.50 | Almanya |
Alman Dev alacası | 5.00 | 6.00 | Almanya |
Alman Koçbaşlı tavşanı | 4.50 | 5.50 | Fransa |
Orta boy Irklar |
|
|
|
İngiliz Koçbaşlı tavşanı | 3.50 | 4.50 | İngiltere |
Büyük Şinşilla | 3.50 | 4.50 | İngiltere |
Mavi Viyana | 3.25 | 4.25 | Avusturya |
Beyaz Viyana | 3.00 | 4.00 | Avusturya |
Kırmızı Yeni Zelanda | 3.00 | 4.00 | Kuzey Amerika |
Beyaz Yeni Zelanda | 3.00 | 4.00 | Kuzey Amerika |
Kaliforniya | 3.00 | 4.00 | Kaliforniya |
Alaska | 2.50 | 3.50 | Almanya |
Havana | 2.50 | 3.50 | Hollanda |
Turinger | 2.50 | 3.50 | Almanya |
|
|
|
|
Küçük Irklar |
|
|
|
Küçük Şinşilla | 2.25 | 2.75 | Fransa |
İngiliz Alacası | 2.00 | 2.50 | İngiltere |
Hollanda | 2.00 | 2.50 | İngiltere |
Lux tavşanı | 2.00 | 2.50 | Almanya |
Küçük Gümüş tavşanı | 2.00 | 2.50 | İngiltere |
|
|
|
|
Kısa Tüylü Irklar |
|
|
|
Chin rex | 3.00 | 4.00 | Fransa |
Mavi rex | 3.00 | 4.00 | Fransa |
Beyaz rex | 3.00 | 4.00 | Fransa |
Castor rex | 2.50 | 3.50 | Fransa |
Siyah rex | 2.50 | 3.50 | Fransa |
Sarı rex | 2.50 | 3.50 | Fransa |
Havana rex | 2.50 | 3.50 | Fransa |
|
|
|
|
Uzun Tüylü Irklar |
|
|
|
Ankara tavşanı | 2.50 | 3.50 | İngiltere |
Tilki tavşanı | 2.50 | 3.50 | İsviçre |
Vücut rengi beyaz, bacaklar, kulaklar, burun ve kuyruk ucu koyu renklidir. Gözler diğer bütün albino ırklarda olduğu gibi açık kırmızıdır. Canlı ağırlık ortalama 4 kg’dır. İlk üç haftalık dönemde yavrulardaki günlük canlı ağırlık artışı 5-15 g arasında değişir ve bu dönemin sonunda yavrular 300 g canlı ağırlığa erişmektedir. Daha sonraki günlerdeki canlı ağırlık artışları ise yaklaşık 50 g/gün’dür.
Şinşilla Tavşanı
Et ve kürk yönünde yetiştirilir. Postu sincap rengindedir. Büyük ve Küçük Şinşilla olmak üzere iki tipi vardır. Bu iki tip farklı zamanda ve farklı ülkelerde elde edilmişlerdir. Büyük Şinşilla orta boy tavşan ırklarının en ağırlarındandır. Büyük ve Küçük Şinşilla arasında renk ayrılığı yoktur. Ortalama canlı ağırlık 2.75 kg kabul edilir. Ülkemizde de Büyük Şinşilla yetiştirilir. Fakat Beyaz Yeni Zelanda kadar yaygın değildir.
Viyana Tavşanı
Renk bakımından mavi, beyaz, siyah ve gri olmak üzere çok çeşitli tipleri vardır. En çok bilineni Mavi ve Beyaz Viyana tavşanlarıdır. Gözleri mavimsi gridir. Beyaz Viyana tavşanının canlı ağırlığı biraz daha düşüktür.
Belçika Tavşanı
En eski ırklardan biridir. Eskiden etçi olarak kullanılmasına rağmen şimdi sergileme amacıyla kullanılmaktadır. Diğer ırklarla melezlemede de kullanılmıştır. Patagonya tavşanından kök almıştır.
Beveren Tavşanı
Mavi Beveren tavşanı 1890 yılında Belçika’da elde edilmiştir. Büyük ve küçük iki tipi vardır. Mavi renklidir. 1919 yılında melezleme ile siyah renkliler de elde edilmiştir. Birkaç yıl sonra da beyaz varyetesi elde edilmiştir. Kürkçü bir tavşandır. 2.5 – 5 cm arasında değişen uzunlukta, sık, parlak ve gümüşümsü bir kıl örtüsüne sahiptir. Ayrıca yemeklik tavşan olarak da iyidir.
Gümüş Tavşanı
Esmer, kahverengi, mavi ve şampanya olmak üzere 4 varyetesi vardır. En yaygın olan Şampanya tavşanı en eski kürk ırklarından biridir. Fransanın “Champagne” bölgesinde elde edilmiş ve 1919’da İngiltere’ye götürülmüştür. Kalıtsal yapı bakımından siyahtır. Kürk rengi koyu kurşuni mavidir. İlk tüy dökümünde ortaya çıkan gümüş rengi tüy uçlarındaki pigment kaybı ile ilgilidir. Şampanya gümüş tavşanlarının en büyüğüdür. Ortalama 3.5 kg canlı ağırlığa sahiptir.
İngiliz Tavşanı
En eski süs ırklarından biridir. Mavi ve siyah iki tipi vardır. Daha sonraları gri ve çikolata renkli tipler elde edilmiştir. Burnunun her iki yanında mavimsi kurşuni lekeler bir kelebek kanadını andırdığından dolayı ” Mavi kelebek ” olarak isimlendirilen çeşidi, en değerli süs tavşanlarından sayılır. Vücudun her iki yanında da önden arkaya uzanan şeritler vardır. Bu şeritler omuzların üst tarafında birleşir. Yavrularına bakma özellikleri iyi olup, et ve kürk verimi de yeterlidir. Ortalama canlı ağırlık 2.5 kg kadardır.
Havana Tavşanı
Hollanda’da 1898 de siyah ve beyaz renkli, kısa tüylü tavşanla bilinmeyen bir erkek tavşanın melezlenmesi sonucu elde edilmiştir. Kürkü koyu çikolata renklidir. Orta boy tavşan ırkındandır. Derisi derecelendirmede üst sıralardadır. Et verimi yeterli, canlı ağırlığı ortalama 3.5 kg dır. Rengi bütün vücutta koyu kahverengidir. Gözler kahverengi, tırnaklar koyu boynuz rengindedir.
Hollanda Tavşanı
Küçük boy tavşan ırklarındandır. Vücut yapısı dolgundur. Ergin çağ canlı ağırlığı 2-3 kg arasında değişir. Rengi diğer ırklardan çok farklıdır. Vücudun ön yarısı saf beyaz renklidir. Arka tarafı ise kahverengi, gri, siyah vb. çeşitli renklerde olabilir. İki rengin ayrıldığı kuşak kesimi tam ortadadır. Arka ayaklar beyazdır ve bu renk hemen hemen ayakların yarısını kapsar. Kulaklar ve göz çevresi renklidir. Beyaz renk burun ve alın üzerinden kulakların arasına doğru üçgen biçiminde sokulur. İki renk birbirinde bir çizgi ile ayrılır.
Rex Tavşanı
Kısa tüylü ırkların tek örneğidir. Post verimi önemlidir. Tüyleri 18-22 mm’dir. Derisi yumuşak, tüyleri kısa, parlak, kadife gibidir. Çok çeşitli tipleri vardır. Postunun her renge boyanabilmesinden dolayı en çok tutulan tip beyaz rex dir. Almanya’dan ithal edilmiştir. Yakın gelecekte ülkeye yayılması planlanmaktadır. Beyaz rex tavşanında vücut beyaz renkli, gözler kırmızı veya mavi renkli olabilir. Canlı ağırlık bakımından Rex tavşanları 3 gruptur. Ağır grupta: Beyaz Rex, Mavi Rex, Chin rex bulunur. Bunlar ortalama 4 kg’dır. Orta grupta: Siyah rex, Sarı rex, Havana rex, Castor rex bulunur ve ortalama canlı ağırlık 3.5 kg’dır. Hafif grupta ise Lux rex, Marder rex tavşanları bulunmaktadır.
Ankara Tavşanı
Ankara tavşanı bilinen en eski tavşan ırklarından biridir. Yüzyıllar boyunca yünü için yetiştirilmiştir. Nasıl meydana getirildiği konusunda bir kesinlik yoktur. İngiliz denizcilerin 1723 yılında Karadeniz bölgesinden uzun tüylü tavşanları Fransa’ya götürerek Bordeux limanında sattıkları söylenmektedir. Bugünkü Ankara tavşanı 1770 yılı dolaylarında İngiltere’de elde edilip yetiştirilmeye ve bu isimle anılmaya başlanmıştır. Vücut orta büyüklükte olup canlı ağırlık 3.5 kg kadardır. En önemli verimi olan yünü 15-20 cm uzunluktadır. Yılda ortalama 500 g yün verirler. Almanya’da yıllık yün verimi 1 kg’ı aşan hayvanlar bulunmaktadır. Çeşitli renklerde varyeteleri bulunmakla birlikte dünyada en tutulan çeşidi beyaz renklisidir.
Ankara tavşanı bilinen en eski tavşan ırklarından biridir. Yüzyıllar boyunca yünü için yetiştirilmiştir. Nasıl meydana getirildiği konusunda bir kesinlik yoktur. İngiliz denizcilerin 1723 yılında Karadeniz bölgesinden uzun tüylü tavşanları Fransa’ya götürerek Bordeux limanında sattıkları söylenmektedir. Bugünkü Ankara tavşanı 1770 yılı dolaylarında İngiltere’de elde edilip yetiştirilmeye ve bu isimle anılmaya başlanmıştır. Vücut orta büyüklükte olup canlı ağırlık 3.5 kg kadardır. En önemli verimi olan yünü 15-20 cm uzunluktadır. Yılda ortalama 500 g yün verirler. Almanya’da yıllık yün verimi 1 kg’ı aşan hayvanlar bulunmaktadır. Çeşitli renklerde varyeteleri bulunmakla birlikte dünyada en tutulan çeşidi beyaz renklisidir.
beveren tavşanı – beveren-tavsani
etçi tavşan ırkları – etci-tavsan-irklari
REX tavşanı – rex-tavsani
